Mezopotamya’ya açılan kapı 'Zeugma'
Mezopotamya’ya açılan kapı Zeugma
Serdar Murat Gürsel kimdir?
1978 yılı Gaziantep doğumluyum. İlk ve orta öğretimimi il dışında, lise öğrenimimi ise Gaziantep’te tamamladım. Çukurova Üniversitesi Mühendislik Mimarlık Fakültesi İnşaat Mühendisliği Bölümünü 2000 yılında başarıyla tamamladıktan sonra iş hayatına başladım. 2004 yılından bu yana Gaziantep Büyükşehir Belediyesinde çalışmaktayım. Galibe Gürsel ile evliyim, Egemen ve Uygar Gürsel’in babasıyım…
Strabon’un ‘Mezopotamya’nın Kalesi’ olarak nitelendirdiği Zeugma, Fırat Nehri’nin üzerinde Mezopotamya’ya geçişi sağlayan bir kapı niteliğinde, pek çok medeniyet için de köprü-geçit işlevi görmüş önemli bir Hellen ve Roma şehridir.
Fırat’ın bolluk ve bereketi diğer bir Zeugma mozaiğine daha konu olmuştur. Fırat Nehri’nin kralı olan Akheloos’un başı, yemişler ve meyveler saçan bereket boynuzuyla birlikte betimlenmiştir.
Zeugma Antik Kenti; Stratejik konumu nedeniyle bir askeri-kent (katoikia) modelinde kurulmuştur. 1993 ve 2003 yılları arasında devam eden kazı çalışmalarında, Zeugma Antik Kenti’nde, Roma döneminde var olduğu bilinen birçok villa ortaya çıkarılmıştır. Bu villaların sığ havuz, çeşme ve odaların tabanında yer alan mozaikler, teatral, mitolojik sahneler ve geometrik desenlerden oluşur.
Roma egemenliğinde en zengin dönemini yaşayan Zeugma, özellikle kent yaşayanlarının konutlarında yer alan ve antik döneme ait mitoloji ve edebiyata dayalı sahnelerin yer aldığı zengin mozaikleriyle, antik dünyanın bilinmeyen yeni mitolojik ve edebi hikâyelerine ışık tutar. Daha önceden bilinmeyen edebi metinlere dayalı bu sahneler Antik Dünya edebiyatı ve ikonografyasına büyük katkılar sağlar.
Alanda baraj yapılmadan önce yapılan kurtarma kazıları sayesinde bugün Zeugma ile ilgili bir çok mozaiği hem yerinde hem de kentimizde yer alan ve kendi adı ile anılan müzede izleyebiliyoruz.
Kültür ve Turizm Bakanlığı ve Gaziantep Büyükşehir Belediyesi KUDEB Daire Başkanlığı arasında gerçekleşen protokol ile çok ciddi projeler üreterek alanın turizm potansiyelini ve değerini arttıracak işler yapmaya başladık.
MS.2. ve 3. yüzyıla ait olan Zeugma mozaikleri; birim alanda kullanılan küçük taşların (tessera) çokluğu, kullanılan renk miktarı ve tonlarının başarıyla uygulanması, mozaiklerdeki derinlik ve perspektif, mozaik sanatçılarının bazı eserlere imza atmış olması, mitolojik konuların sıkça işlenmesi, bazı mozaiklerin konusu bakımından dünyada tek olması, bağcılık faaliyetlerinin gelişmesine bağlı olarak Dionysos konulu mozaiklerin çokluğu ve mozaiklerin aynı zamanda ev sahibinin kişisel özellikleri hakkında da bizleri aydınlatıyor olmasıyla öne çıkar.
Zeugma UNESCO Dünya Kültür Mirası
Gaziantep İli, Nizip İlçesi, Belkıs Köyünde yer alan Zeugma Arkeolojik Sit Alanı, 2012 yılında UNESCO Dünya Miras Geçici Listesi’ne dâhil edilmiştir. Alanın, Dünya Miras Asıl Listesi’ne girebilmesi amacıyla, Kültür ve Turizm Bakanlığı ile Gaziantep Büyükşehir Belediyesi arasında ‘Zeugma Arkeolojik Siti Yönetim Planı ve UNESCO Dünya Miras Listesi Adaylık Dosyası Hazırlama Sürecindeki İşbirliği’ne ilişkin protokol imzalanmıştır. Bu sebeple Zeugma Arkeolojik Sit Alanı ile ilgili alan yönetim planı ve adaylık dosyası hazırlanması için gereken çalışmalar KUDEB Daire Başkanlığı koordinatörlüğünde ilgili protokol kapsamında başlatılmıştır.
