‘Çizginin Ötesinde’

‘Çizginin Ötesinde’

GIAROSE okuyucularına yeni sayı ile bomba gibi bir merhaba! Çok keyifli bir gala gecesinin hemen ardından kabına sığmayan ben, uçan-kaçan, yerinde duramayan, amorf, akışkan; kısacası nokta, doğru ve düzlemden daha çok ‘çizginin ötesinde’ düşünülerek tasarlanmış mimari yapılarla sizlerleyim. Bu sayıda sıradan olmayan ve baktıkça şaşırdığımız, okurken başımızı döndüren yapıları inceleyeceğiz. Fikirler, çizgiler ve şekillerden oluşan karmaşık bir ağın bir sisteme dönüşü hepimizin gözlerini kamaştıracak. Herkese keyifli okumalar dilerim.

Zaha Hadid / Pekin, Çin / Galaxy SOHO

Galaxy SOHO, neo-fütürizmin en iyi örneklerinden biridir. Bu büyük büyülü yapıda, 330 farklı ofis, perakende satış mağazaları, eğlence kompleksi ve yemek alanları bulunmaktadır.  Mimarisi, gerilmiş köprülerle ayrılmış veya birbirine bağlanmış beş sürekli akan hacmin birleşimidir. Bu hacimler her yöne uyum sağlar, köşeleri olmayan bir panoramik mimariyi ya da biçimsel bileşiminin akışkanlığını bozan ani geçişleri oluşturur. Projenin büyük iç avluları, avluların sürekli açık alanların iç dünyasını yarattığı geleneksel Çin mimarisinin bir yansımasıdır. Burada, mimarlık artık katı bloklardan oluşmaz, bunun yerine her bina arasında sürekli bir karşılıklı uyum ve akışkan hareket dünyası oluşturmak için bir araya gelen hacimlerden oluşur. Tasarımdaki kaydırma platoları, derin bir daldırma ve zarflama hissi yaratmak için birbiri üzerine etki eder. Kullanıcılar binaya daha derin girerken, sürekli eğriselliğin tutarlı matematiksel mantığını izleyen alanları keşfederler.

Zaha Hadid / Graz, Avusturya / ARGOS Graz Serviced Apartment

Olağanüstü şekiller, dinamik olarak akan çizgiler ve dışarı çıkan kabarcıklar… Graz’daki eski sokakların tam ortasında çağdaş mimarinin neredeyse tüm özelliklerini taşıyan bu yapı, şaşırtıcı zarafetiyle görenleri etkiliyor. ARGOS, neo-fütürist mimar Zaha Hadid’in çağdaş mimarlığa dair tasarladığı harika binalardan biri. Bir otel olarak kullanılan ARGOS, iç mekanında da neo-fütürist çizgiler taşımaktadır.
Cepheden çıkarak boyutlandırılmış pencereler, bazıları her zaman açık olan sayısız gözüyle efsanevi dev ARGOS'un meşhur gözlerini andırıyor. Bazı kabarcıklar odanın bir uzantısı olarak odaya entegre edilmiştir, böylece oturma odasından doğrudan pencere eğriliğine geçebilir ve oradan şehir hayatının içine girebilme imkanı tanıyor.

RYRA STUDIO / Shemshak, İran / Barin Ski Resort

İran'ın en büyük ikinci kayak merkezi olan Shemshak kayak merkezinin yakınında bulunan Barin Ski Resort çizgilerin ötesinde, oldukça kaygan ve akışkan bir tema ile tasarlanmıştır. Binanın cephesinin doğaya kayıtsız kalmaması için tasarımcılar yapıya doğal eğimli kar yağmış bir dağ görüntüsü vermek istemişler. Bu kaygıyla tasarlanan binanın cephesi ve iç mekanı neo-fütürist bir kavram üzerinden değerlendirilir. Bina, 45m² stüdyo dairelerden, 270m² çatı katına kadar her biri farklı büyüklükteki toplam 67 odadan oluşmaktadır. Cephe, doğal mağaralar veya dağlık bir buz bloğuna oyulmuş gibi görünüyor. Kubbe şeklindeki her hücre, soğukta kayak yaptıktan sonra dinlenmek için sıcak, sade bir mağara hissi uyandırıyor. Bu tasarım anlayışı yine organik olarak oluşturulmuş oda ve koridorlarda da devam ediyor.  Çevredeki sıradağların muhteşem manzarasına açılan çakıl şeklindeki pencerelerle yapı, doğal görüntüye uyumlu ve bütünü tamamlayan bir yapı haline getiriyor

Zaha Hadid / Bakü, Azerbaycan / Heydar Aliyev Center

Azerbaycan’ın en önemli yapılarından biri olarak gösterilen Haydar Aliyev Kültür Merkezi, 2007’de düzenlenen bir yarışmanın sonucunda Zaha Hadid tarafından tasarlandı. Azerbaycan Cumhuriyeti tarafından yaptırılan bu eser, modern, sıra dışı ve fütüristik mimarisi ile Azeri toplumunun geleceğe yönelik yaklaşımının da bir sembolü olarak görülmektedir. Haydar Aliyev Center’ın dili oldukça akışkandır. Bu akışkanlığı strüktür ile sağlamıştır. Yapıyı saran kabuk geleneksel kolon kiriş yöntemi ile değil uzay kafes sistemi tasarlanmıştır. Bu sayede mimar Zaha Hadid, parametrik tasarım anlayışını bu yapıya yansıtmıştır. Öyle ki, kütlenin deniz dalgalarını andıran serbest formu, meydanın tasarımından iç mekana kadar her yerde kendini hissettirmektedir. Haydar Aliyev Kültür Merkezi strüktürünün eğrisel yüzeyler ile tasarlanması iç mekanda taşıyıcı ihtiyacını da azaltmıştır. Yaklaşık 1200 kişilik kapasiteye sahip oditoryumun geniş açıklığı bunu kanıtlar niteliktedir.

Tony Kettel & Karen Forbes / Moskova, Rusya / Evolution Tower

Tony Kettel ve Karen Forbes tarafından tasarlanan Evolution Tower, tamamlandığı 2011 ile 2014 yılları arasındaki inşaatı boyunca Moskova'nın yeni kentsel gökyüzü manzarasında bir dönüm noktası olmuştur. Dünyanın en büyük devlete ait petrol boru hattı şirketinin genel merkezidir. Kule 255 metre ve 55 kat yüksekliğindedir ve şu anda Rusya'daki en büyük ofis binası olarak anılmaktadır. Tamamen LED'lerle aydınlatılır ve en gelişmiş yönetim ve kontrol sistemlerinden birine sahiptir. Evrim Kulesi’nin sarmal yapısı harika bir aydınlatma sistemi ile birleşmiş ve kentin manzarası için önemli bir seyir noktası olmuştur

CRAB Studio / Graz, Avusturya / Kunsthaus Graz

Avusturya’nın Graz kentinde Mur nehrinin kenarında yeni bir kent simgesi haline gelmiş olan Kunsthaus Graz, Londralı mimarlık ofisi CRAB Studio tarafından tasarlanmış yapı, şehirde yaşayanlar tarafından ‘arkadaş canlısı uzaylı’ olarak nitelendirilen bir kültür merkezidir. Şehircilik çerçevesinde incelendiğinde yapı, geçmiş ve gelecek arasında bir ara yüz yaratıyor. Yapı ilk görüşte bir çeşit hava kabarcığı gibi algılanan bir karaktere sahip. Mavimsi, parlayan kısmı cam duvarlarla kurgulanmış zemin katın üstünde uçuyor hissi yaratıyor. Kunstahus Graz’da bu etki yaklaşık 60 metrelik geniş bir açıklığı geçen biyomorfik strüktür ile güçlendirilmiş. Biyomorfizm, bu doğadan alınmış çizgileri, formları fonksiyonel işleyişlere döndürmeyi amaçlar. Kunsthaus Graz’ın pleksiglas ile kurgulanmış dış kabuğu yapının en dikkat çekici noktalarından. Bu kabuk, üstünde dışarı doğru uzanan delikler bulunduran bir yapıya sahip. Böylece tasarımcılar, yapının içine doğal ışığın girmesini sağlamayı amaçlamış. Fonksiyonel ve teknik olarak, Kunsthaus, uluslararası düzeyde son teknoloji gereksinimleri bulunduran bir mekan tanımlıyor. 11.100 metrekarelik kullanılabilir alanıyla, kullanıcılarına global seviyede en üst düzey sergi alanlarını yaratıyor.

Zaha Hadid Architects / Dubai, Birleşik Arap Emirlikleri / ME Dubai

ME Dubai, misafir otelinin, ofislerin, apart daireler ve çeşitli restoranların bulunduğu aynalı ve ortasında devasa bir boşluk olan cam bir yapıdır. Bu yapı, dışarıda ortasından geçen amorf bir deliğe sahip dev bir küp gibi görünüyor ama aslında görünenin aksine boşluk efekti yaratmak için üstte ve altta bir çift kule ile birbirine bağlanmaktadır. İki kulenin tabanında dört katlı bir atriyum bulunur. Boşluğun üzerinde, yerden 71 metre yükseklikte üç katlı bir köprü başlamaktadır. Boşluğun içi, dalgalı cama yerleştirilmiş, her biri ayrı ayrı kontrol edilebilen bir dizi ışıkla gece aydınlatılarak görsel bir şölen oluşturmaktadır. Mart 2020'de açılan ME Dubai otelinde 74 yatak odası ve 19 süit bulunuyor. Dış cephesi gibi iç mekanı da oldukça farklı tasarımların iç içe olduğu bir kompozisyon oluşturmaktadır. Otel yatak odalarının her birinde, duvardan çıkıntı yapan heykelsi bir çerçeveye oturan bir şilte ile Zaha Hadid tasarımlı bir yatak bulunur. Banyoda, lavabolar ve duşlar, Zaha Hadid'in Noken Porcelanosa için hazırladığı 2015 Vitae koleksiyonundan geliyor. Bazı çift lavaboların üzerinde, yapının dış cephesinin merkezi boşluğuna uyan eğrilere sahip ikiz aynalar asılıdır. Her yönüyle, her noktası çizginin öteside tasarımlarla dolu bir yapı, gidilip görülmesi gereken yerler listenize ekleyebilirsiniz.

ROTGANZEN / Amsterdam, Hollanda / Quelle Fete Oeuf

Son olarak bonus bir tasarımdan söz etmek istiyorum. Bayılarak takip ettiğim Hollandalı tasarımların birlikte kurduğu ROTGANZEN markasının aksesuarı. Formundan çıkan disko topu, amorf bir hale bürünüp tavanda duran bir top olmaktan çıkmış ve bir sanat eserine dönüşmüş. Aynalı ve akışkan yapısı yüzünden her türlü mekana uyum sağlayabilir nitelikte. Çok daha fazlasını Instagram üzerinden veya web sitesinden görebilirsiniz. IG: rotganzen